Samvel Karapetyan nous parle.

A ecouter attentivement


http://uk.youtube.com/watch?v=1-sF0AqN-0A#

exactyement Samvel tu a raison

ՋԱՎԱԽՔԻ ՎՐԱՑԱԼԵԶՈՒ ՎԻՄԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՆ ԱՆԳԱՄ ՊԱՏՄՈՒՄ ԵՆ ՀԱՅԿԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ

«Ջավախք» եւ «Ախալցխա» նոր աշխատություններ

Տարածված կարծիքը, թե հայերը Ջավախքում հայտնվել են 1828-29 թթ. գաղթի հետեւանքով, բնավ էլ իրականություն չէ: Ընդամենը հայերը Բարձր Հայքից` ընդհանրական հայրենիքի մի բնակավայրից տեղափոխվել են մյուսը` Ջավախք: Իսկ Ախալցխան մասնավորապես մեծմասամբ հայերով է բնակեցված եղել դեռեւս 11-րդ դարից, ընդ որում, մինչեւ 1828-ն ունեցել է ավելի քան 40 հզ. բնակչություն այն դեպքում, երբ ցայսօր այդ թվաքանակը չի գերազանցվել:

Սամվել Կարապետյանի «Ջավախք» եւ «Ախալցխա» աշխատությունները երեկ ներկայացվեցին «Նարեկացի» արվեստի միությունում: Այս գրքերը լույս են տեսել «Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող կազմակերպություն» (RAA) հասարակական կազմակերպության ջանքերով, ի շարս պատմական Հայաստանի տարբեր տարածքների պատմությանն ու մշակութային ժառանգությանը, մասնավորապես ճարտարապետությանը նվիրված գիտական հատորների, որոնք լուրջ արժեք են ներկայացնում պատմական, ճանաչողական եւ ուսուցողական առումներով:

Հեղինակի ներկայացմամբ, Ախալցխան հարուստ է պատմական հուշարձաններով, մի քանի գյուղերում կան միջնադարյան հուշարձաններ, առավել հները` 13-17 դդ: Ջավախքում, սակայն, կան ավելի վաղ շրջանի հուշարձաններ, օրինակ, վիշապաքարեր, որոնք վրացականացման տրամաբանությամբ անվանվում են վիշապիոնի: Դրանք որքան էլ վրացականացվեն, դժվար է տեղավորել պատմական տրամաբանության մեջ, քանի որ այդօրինակ հուշարձաններ կան միայն Ջավախքում եւ Վրաստանում ուրիշ ոչ մի տեղ չկան, մինչդեռ այդպիսիք Հայաստանում շատ կարելի է գտնել` կապված ջրի պաշտամունքի հետ:

Սամվել Կարապետյանի խոսքերով, Ջավախքում հայ կյանքը չի ընդմիջվել որեւէ դարաշրջանում, ընդ որում, Ջավախքից բավականին հեռու բնակավայրերում անգամ 1868 թ. մարդահամարի տվյալներով հայերը մեծամասնություն են կազմել:

Երկու աշխատություններում էլ ընդգրկված են ոչ միայն հայերեն, այլեւ վրացալեզու ու արաբերեն վիմագրություններ, քանի որ, ըստ Կարապետյանի, դրանք եւս Ջավախքի` «մեր հողի» պատմությունն են: Հետաքրքրական է, որ որոշ վրացատառ արձանագրությունների վերծանումներ առաջին անգամ են հրատարակվում, հատկապես Ջավախքում գտնվածներից:

Այստեղ հարկ եղավ բացատրելու, թե ինչու վրացատառ կամ վրացալեզու են վիմագրությունները, բայց ոչ վրացերեն: Գրքում տրված պարզաբանմամբ, վրացալեզու են որոշ վիմագրություններ, որ վերաբերում են քաղկեդոնական միջնադարին, որը եւս հայկական է` հայկական իշխանությունների վրացականացման հետեւանքով դարձած վրացատառ:

Ա. Հ.
http://www.azg.am/AR/2008121315

http://www.panarmenian.net/news/eng/?nid=28013

http://hetq.am/en/society/samvel-karapetyan-5/

A lire sans attendre !

http://hetq.am/wp-content/uploads/2009/10/27_10-s_karapetyan1.jpg

Shat Shnorhagalem Baron Karapetyan !